首页 > 其他分享 >Jensen 不等式证明(数形结合)

Jensen 不等式证明(数形结合)

时间:2024-10-03 23:00:48浏览次数:1  
标签:right Jensen 不等式 sum 数形 left displaystyle leqslant lambda

Jensen 不等式定义

若 \(f(x)\) 为区间 \(I\) 上的下凸函数,则对于任意 \(x_{i} \in I\) 和满足 \(\displaystyle \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} = 1\) 的 \(\lambda_{i} \gt 0 \left( i = 1, 2, \cdots, n \right)\),成立

\[f \left( \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i} \right) \leqslant \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i}f(x_{i}) \]

确定 \(\displaystyle \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i}\) 的范围

首先通过放缩确定 \(\displaystyle\sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i}\) 的范围。不妨设 \(x_{1} \leqslant x_{2} \leqslant ... \leqslant x_{n}\),则:

\[\begin{equation} \begin{aligned} &\sum_{i=1}^n \lambda_{i} x_{1} \leqslant \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i} \leqslant \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{n} \\ \implies & x_{1} \sum_{i=1}^n \lambda_{i} \leqslant \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i} \leqslant x_{n} \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} \\ \implies & x_{1} \leqslant \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i} \leqslant x_{n} \end{aligned} \end{equation} \]

即 \(\displaystyle \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i} \in \left[ x_{1},\, x_{n} \right]\)。

证明下凸函数的弧纵坐标 \(\leqslant\) 弦纵坐标

下凸函数的带 \(\lambda\) 参数定义的本质是在给定区间上任意点 \(x\) 的弧纵坐标 \(\leqslant\) 弦纵坐标。

带 \(\lambda\) 参数的下凸函数定义为:

\[\begin{equation} \forall x_{1}, x_{2} \in I \ \forall \lambda \in \left( 0, 1 \right) : f \left(\lambda x_{1} + \left(1 - \lambda \right) x_{2} \right) \leqslant \lambda f \left( x_{1} \right) + \left( 1 - \lambda \right) f \left( x_{2} \right) \end{equation} \]

取 $ \forall x \in \left[x_{1}, x_{2} \right]$,猜想 \(\lambda\) 和 \(x\) 之间存在一一映射,可以用 \(x\) 表示 \(\lambda\)。令 \(x = \lambda x_{1} + \left(1 - \lambda \right) x_{2}\),得 \(\displaystyle \lambda = \frac{x_{2} - x}{x_{2} - x_{1}}\)。显然 $\displaystyle \frac{x_{2} - x}{x_{2} - x_{1}} \in \left[ 0, 1 \right] $,注意到定义中的 \(\lambda\) 如果取闭区间 \(\left[0, 1\right]\),不等式依然成立。所以 \(\displaystyle \frac{x_{2} - x}{x_{2} - x_{1}}\) 为一个符合条件的 \(\lambda\),代入定义得:

\[\begin{equation} \begin{aligned} & f \left( \frac{x_{2} - x}{x_{2} - x_{1}} x_{1} + \left(1 - \frac{x_{2} - x}{x_{2} - x_{1}} \right) x_{2} \right) \leqslant \frac{x_{2} - x}{x_{2} - x_{1}} f \left( x_{1} \right) + \left( 1 - \frac{x_{2} - x}{x_{2} - x_{1}} \right) f \left( x_{2} \right) \\ \implies & f \left( x \right) \leqslant \frac{x_{2} - x}{x_{2} - x_{1}} x + \frac{x_{2} f \left( x_{1} \right) - x_{1} f \left( x_{2} \right)}{x_{2} - x_{1}} \end{aligned} \end{equation} \]

设 $\displaystyle \tilde{y} = f\left(x\right), \bar{y} = \frac{x_{2} - x}{x_{2} - x_{1}} x + \frac{x_{2} f \left( x_{1} \right) - x_{1} f \left( x_{2} \right)}{x_{2} - x_{1}} $。
点 \(x_{1}\) 和 \(x_{2}\) 连成的直线 \(L\left(x_{1}, x_{2}\right)\) 的解析式恰为 \(\displaystyle y = \frac{x_{2} - x}{x_{2} - x_{1}} x + \frac{x_{2} f \left( x_{1} \right) - x_{1} f \left( x_{2} \right)}{x_{2} - x_{1}}\)。所以 \(\left(x, \bar{y}\right)\) 在直线 \(L\left(x_{1}, x_{2}\right)\) 上,\(\bar{y}\) 为弦纵坐标。再由不等式 \(\left(3\right)\) 推出下面的命题成立:

\(\textbf{命题1}\):\(f\left(x\right)\) 为 \(I\) 上的下凸函数,\(\forall x_{1}, x_{2} \in I\),\(\forall x \in \left[ x_{1}, x_{2} \right]\),过点 \(\left(x_{1},\, f\left(x_{1}\right)\right)\) 和点 \(\left(x_{2},\, f\left(x_{2}\right)\right)\) 作直线 \(L(x_{1},\, x_{2})\),过点 \(\left(x , 0\right)\) 作垂直于 \(x\) 轴的直线相交于函数 \(f\left(x\right)\) 于点 \((x, \tilde{y})\),相交于直线 \(L(x_{1}, x_{2})\) 于点 \((x, \bar{y})\), 则:

\[\tilde{y} \leqslant \bar{y} \]

构造弦 \(L\left(x_{k},\, x_{k+1}\right)\)

选取两点形成弦 $ y = ax + b$,由命题 1 得到 \(\displaystyle f\left( \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i} \right) \leqslant a \left( \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i} \right) + b\)。接下来只需要让 \(\displaystyle a \left( \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i} \right) + b \leqslant \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i}f(x_{i})\) 成立,Jensen 不等式就成立。假设选取的弦使得任意 \(x_{i}\) 都有 $ f\left(x_{i}\right) \geqslant a x_{i} + b$,就可以得到 $\displaystyle \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} f\left(x_{i}\right) \geqslant \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i}\left( a x_{i} + b \right) $。由于 \(\displaystyle \sum_{i=1}^{n}\lambda_{i} = 1\),代入整理:

\[\begin{equation} \begin{aligned} & \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} f\left(x_{i}\right) \geqslant \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i}\left( a x_{i} + b \right) \\ \implies & \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} f\left(x_{i}\right) \geqslant a \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i}\ x_{i} + b \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} \\ \implies & \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} f\left(x_{i}\right) \geqslant a \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i}\ x_{i} + b \\ \end{aligned} \end{equation} \]

因此选取两点 \(x', x''\) 构造出来的弦 $ y = ax + b$,需要满足以下两个条件:

  1. 选取的两个点 \(x', x''\) 必须满足 \(\displaystyle x' \leqslant \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i} \leqslant x''\),才能让 \(\displaystyle f\left( \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i} \right) \leqslant a \left( \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i} \right) + b\) 成立。
  2. 弦 $ y = ax + b$ 必须使得任意 \(x_{i}\) 都有 $ f\left(x_{i}\right) \geqslant a x_{i} + b$,才能让 \(\displaystyle a \left( \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i} \right) + b \leqslant \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i}f(x_{i})\) 成立。

由于 \(\displaystyle \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i} \in \left[ x_{1},\, x_{n} \right]\),所以一定存在 \(k(k \in \left[1,\,n\right] \bigcap \mathbb{N})\) 使得 $\displaystyle \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i} \in \left[ x_{k},, x_{k+1} \right] $。选取 \(\left( x_{k}, f\left(x_{k}\right) \right),\, \left( x_{k+1}, f\left(x_{k+1}\right) \right)\) 两点连成的直线 \(L\left(x_{k},\, x_{k+1} \right)\) 作为弦,并设其解析式为 \(y = ax + b\)。\(\displaystyle \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i} \in \left[ x_{k},\, x_{k+1} \right]\),即 $\displaystyle x_{k} \leqslant \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i} \leqslant x_{k+1} $,则它满足条件 1。接下来只需要证明条件 2 成立,Jensen 不等式就成立。

证明 \(\forall x_{i}: f\left(x_{i}\right) \geqslant a x_{i} + b\)

当 \(i=k,k+1\) 时,由 \(L\left(x_{k},\, x_{k+1}\right)\) 的构造过程,得到 \(f\left(x_{k}\right) = ax_{k} + b, f\left(x_{k+1}\right) = ax_{k+1} + b\),不等式显然成立。

当 \(i \neq k, k + 1\) 时,观察图像,\(\left(x_{i},\, f\left(x_{i}\right)\right)\) 显然应当在直线 \(L(x_{k}, x_{k+1})\) 上方,即 \(f\left(x_{i}\right) \geqslant a x_{i} + b\)。但仍需进行证明。

回到命题 1,它表明了 \(\forall x \in \left[ x_{1}, x_{2} \right]\) 的情况是 \(\tilde{y} \leqslant \bar{y}\)。如果对其进行修改,证明 \(\forall x \in I \backslash \left[ x_{1}, x_{2} \right]\) 的情况是 \(\tilde{y} \geqslant \bar{y}\),就可以将 \(x_{i} \left(i \neq k, k+1\right)\) 代入,得到 \(f\left(x_{i}\right) \geqslant a x_{i} + b\) 成立。

\(\textbf{命题2}\):\(f\left(x\right)\) 为 \(I\) 上的下凸函数,\(\forall x_{1}, x_{2} \in I\),\(\forall x \in I \backslash \left[ x_{1}, x_{2} \right]\),过点 \(\left(x_{1},\, f\left(x_{1}\right)\right)\) 和点 \(\left(x_{2},\, f\left(x_{2}\right)\right)\) 作直线 \(L(x_{1},\, x_{2})\),过点 \(\left(x , 0\right)\) 作垂直于 \(x\) 轴的直线相交于函数 \(f\left(x\right)\) 于点 \((x, \tilde{y})\),相交于直线 \(L(x_{1}, x_{2})\) 于点 \((x, \bar{y})\), 则:

\[\tilde{y} \geqslant \bar{y} \]

接下来利用反证法证明命题 2 成立。任取 \(x_{3} \in I \backslash \left[ x_{1}, x_{2} \right]\),不妨设 \(x_{3} \lt x_{1} \lt x_{2}\)。假设 $ \tilde{y} \lt \bar{y} $,即点 \(\left(x_{3}, f\left(x_{3}\right) \right)\) 在直线 \(L\left(x_{1},\, x_{2}\right)\)下方。作新的直线 \(L\left(x_{3},\, x_{2}\right)\),则根据几何关系,原来的点 \(\left(x_{1},\, f\left(x_{1}\right)\right)\) 现在位于直线 \(L\left(x_{3},\, x_{2}\right)\) 上方,即 \(f\left(x_{1}\right) \gt \bar{y}'\)。而根据命题 2,有 \(f\left(x_{1}\right) \leqslant \bar{y}'\)。二者矛盾,因此假设不成立,命题 2 成立。

将 \(x_{k},\, x_{k+1}\) 代入命题 2 中的 \(x_{1},\, x_{2}\),将 \(x_{i} \left(i \neq k,\, k + 1\right)\) 代入 \(x\),则可以得到 \(f\left(x_{i}\right) \geqslant a x_{i} + b\) 成立。

完成证明

经过以上证明,构造出来的弦 \(L\left(x_{k}, x_{k+1}\right)\) 满足上述的两个条件,则可以推出:

\[f\left( \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i} \right) \leqslant a \left( \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i} \right) + b \leqslant \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i}f(x_{i}) \]

即 Jensen 不等式得证。

虽然这种证明方法在形式上比数学归纳法更加繁琐复杂,但理解起来非常简单,只需要构造 \(L\left(x_{k},\, x_{k+1}\right)\) 和借助中间式 \(\displaystyle a \left( \sum_{i=1}^{n} \lambda_{i} x_{i} \right) + b\) 进行证明,剩下的只是细节的补充。

标签:right,Jensen,不等式,sum,数形,left,displaystyle,leqslant,lambda
From: https://www.cnblogs.com/mkckr0/p/18446116

相关文章