首页 > 编程语言 >ACM算法——数学专题

ACM算法——数学专题

时间:2024-08-19 12:04:14浏览次数:7  
标签:专题 limits text sum cfrac ACM times 算法 mod

一、素数

1、欧拉筛

时间复杂度:\(O(n)\)

constexpr int N = 1E6;

std::vector<int> primes;
std::vector<bool> st;

void init(int n) {
    st.assign(n + 1, false);
    primes.clear();
    for (int i = 2; i <= n; i++) {
        if (!st[i]) {
            primes.push_back(i);
        }
        for (auto p : primes) {
            if (p * i > n) {
                break;
            }
            st[i * p] = true;
            if (i % p == 0) break;
        }
    }
}

2、MR-素数测试

时间复杂度:\(O(k\log n)\)

i64 mul(i64 a, i64 b, i64 m) {
    return static_cast<__int128>(a) * b % m;
}
i64 power(i64 a, i64 b, i64 m) {
    i64 res = 1 % m;
    for (; b; b >>= 1, a = mul(a, a, m))
        if (b & 1)
            res = mul(res, a, m);
    return res;
}
bool isprime(i64 n) {
    if (n < 2)
        return false;
    static constexpr int A[] = {2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23};
    int s = __builtin_ctzll(n - 1);
    i64 d = (n - 1) >> s;
    for (auto a : A) {
        if (a == n)
            return true;
        i64 x = power(a, d, n);
        if (x == 1 || x == n - 1)
            continue;
        bool ok = false;
        for (int i = 0; i < s - 1; ++i) {
            x = mul(x, x, n);
            if (x == n - 1) {
                ok = true;
                break;
            }
        }
        if (!ok)
            return false;
    }
    return true;
}

3、Pollard-Rho分解

分解质因数,返回一个分解后的质因数数组

时间复杂度:\(O(n^{\tfrac{1}{4}}\log n)\)

std::vector<i64> factorize(i64 n) {
    std::vector<i64> p;
    std::function<void(i64)> f = [&](i64 n) {
        if (n <= 10000) {
            for (int i = 2; i * i <= n; ++i)
                for (; n % i == 0; n /= i)
                    p.push_back(i);
            if (n > 1)
                p.push_back(n);
            return;
        }
        if (isprime(n)) {
            p.push_back(n);
            return;
        }
        auto g = [&](i64 x) {
            return (mul(x, x, n) + 1) % n;
        };
        i64 x0 = 2;
        while (true) {
            i64 x = x0;
            i64 y = x0;
            i64 d = 1;
            i64 power = 1, lam = 0;
            i64 v = 1;
            while (d == 1) {
                y = g(y);
                ++lam;
                v = mul(v, std::abs(x - y), n);
                if (lam % 127 == 0) {
                    d = std::gcd(v, n);
                    v = 1;
                }
                if (power == lam) {
                    x = y;
                    power *= 2;
                    lam = 0;
                    d = std::gcd(v, n);
                    v = 1;
                }
            }
            if (d != n) {
                f(d);
                f(n / d);
                return;
            }
            ++x0;
        }
    };
    f(n);
    std::sort(p.begin(), p.end());
    return p;
}

二、同余系

1、欧拉函数

1. 定义

对于正整数 \(n\) ,欧拉函数是小于等于 \(n\) 的正整数中与 \(n\) 互质的数的数目,记作 \(\varphi(n)\) 。特别的 \(\varphi(1)=1\)

即:\(\varphi(n)=\sum\limits^n_{i=1}[\gcd(i,n)=1]\)

在算数基本定理中,\(N = p_1^{c_1} \times p_2^{c_2} \times ... \times p_k^{c_k}\),则:

\[\varphi(N)=N\times \frac{p_1-1}{p_1} \times \frac{p_2-1}{p_2}\times ...\times \frac{p_k-1}{p_k}=N\times \prod_{i=1}^k(1-\frac{1}{p}) \]

2. 求欧拉函数

首先欧拉函数是一个积性函数,当 \(m,n\) 互质时,\(\varphi(mn)=\varphi(m) \times \varphi(n)\)

证明:把 \(m\) 和 \(n\) 分解质因数后带入欧拉函数的计算式

根据唯一分解定理: \(n = p_1^{c_1} \times p_2^{c_2} \times ... \times p_k^{c_k}\)

因此:\(\varphi(n)=\varphi(p_1^{c_1}) \times ... \times \varphi(p_k^{c_k})\)

对于任意一项 \(\varphi(p_i^{c_i})=p_i^{c_i} - p_i^{c_i-1}\)

证明:

从 \(1\) 到 \(p_i^{c_i}\) 中共有 \(p_i^{c_i}\) 个数字

其中与 \(p_i^{c_i}\) 不互质的有 \(p_i,2p_i,3p_i,...,p_i\times p_i,...,p_i^{c_i-1}\times p_i\) 一共有 \(p_i^{c-1}\) 项

根据容斥原理 \(\varphi(p_i^{c_i})=p_i^{c_i} - p_i^{c_i-1}\)

所以把公式再化简:\(\varphi(p_i^{c_i})=p_i^{c_i} - p_i^{c_i-1}=p_i^{c_i}\times (1- \frac{1}{p_i})\)

所以:

\[\begin{split} \varphi(n)=&\varphi(p_1^{c_1}) \times ... \times \varphi(p_k^{c_k})\\ =&(p_1^{c_1}-p_1^{c_1-1}) \times ... \times (p_k^{c_k} - p_k^{c_k-1}) \\ =&p_1^{c_1}\times (1- \frac{1}{p_1})\times p_2^{c_2}\times (1- \frac{1}{p_2}) \times ... \times p_k^{c_k}\times (1- \frac{1}{p_k})\\ =&p_1^{c_1}\times p_2^{c_2}\times...\times p_k^{c_k}\times(1- \frac{1}{p_1})\times (1- \frac{1}{p_2})\times...\times(1- \frac{1}{p_k}) \\ =&n\times \prod_{i=1}^k (1-\frac{1}{p_i}) \end{split} \]

3. 欧拉函数的性质

  • 设 \(p\) 为质数,若 \(p|n\) 且 \(p^2|n\) ,则 \(\varphi(n)=\varphi(n/p)\times p\)
  • 设 \(p\) 为质数,若 \(p|n\) 且 \(p^2\nmid n\) ,则 $\varphi(n)=\varphi(n/p)\times (p-1) $
  • \(\sum\limits_{d|n}\varphi(d)=n\)

4. 代码实现

int phi(int n) {
    int res = n;
    for (int i = 2; i * i <= n; i++) {
        if (n % i == 0) {
            while (n % i == 0) {
                n /= i;
            }
            res = res / i * (i - 1);
        }
    }
    if (n > 1) {
        res = res / n * (n - 1);
    }
    return res;
}
constexpr int N = 1E6;

std::vector<i64> phi, primes;
std::vector<bool> st;

void init(int n) {
    phi.resize(n);
    st.assign(n + 1, false);
    primes.clear();

	phi[1] = 1;
	for (int i = 2; i <= n; i++) {
		if (!st[i]) {
			primes.push_back(i);
			phi[i] = i - 1;
		}
		for (auto p : primes) {
			if (p * i > n) {
				break;
			}
			st[i * p] = true;
			if (i % p == 0) {
				phi[i * p] = phi[i] * p;
				break;
			}
			phi[i * p] = phi[i] * (p - 1);
		}
	}
}

2、扩展欧几里得算法

扩展欧几里得算法解决的问题:

1. 求解方程 \(ax+by=\gcd(a,b)\) 的解

当 \(b=0\) 时, \(ax+by=a\) 故而 \(x=1,y=0\)

当 \(b \ne 0\) 时

因为

\[\gcd(a,b)=\gcd(b,a\%b) \]

原式可写为:

\[bx^{\prime}+(a\%b)y^{\prime}=\gcd(b,a\%b)\\ bx^{\prime}+(a-\lfloor \frac ab \rfloor \times b)y^{\prime}=\gcd(b,a\%b)\\ ay^{\prime}+b(x^{\prime}-\lfloor \frac ab\rfloor \times y^{\prime})=\gcd(b,a\%b)=\gcd(a,b) \]

与原式比较得:

\[x=y^{\prime},y=x^{\prime}-\lfloor \frac ab \rfloor \times y^{\prime} \]

因此可以采取递归算法,先求出下一层的 \(x^{\prime}\) 和 \(y^{\prime}\) 再利用上述公式回代即可。

2. 求解更一般的方程 \(ax+by=c\)

前置知识:裴蜀定理

对于一个二元一次方程 \(ax+by=c\),如果 \(c\) 是 \(gcd(a,b)\) 的倍数,那么这个方程一定有整数解,反之也成立。

证明:

充分性可通过exgcd求证,以证明过,下面证必要性,令 \(k=gcd(a,b)\)。

设 \(a=a'k,b=b'k,c=c'k+r(r<k)\) 我们还不知道 \(c\) 到底是不是 \(k\) 的倍数,那就先设上个 \(r\)

原方程可变为:\(a'kx+b'ky=c'k+r\)

两边同时除以 \(k\) ,得到 \(a'x+b'y=c'+\frac{r}{k}\)

看条件,有整数解,故 \(\frac{r}{k}\in \Z\) 恒成立,\(r\) 只能是 \(0\) ,即 \(c\) 一定是 \(k\) 的倍数。

我们可以设 \(d=\gcd(a,b)\) 则这个方程有解的条件是:当且仅当 \(d \mid c\) 即 \(d\) 整除 \(c\) \((c \ \text{mod}\ d = 0)\)

求解:

用扩展欧几里得求出 \(ax_0+by_0=d\) 的解

则同时扩大 \(\frac{c}{d}\) 倍: \(a(x_0 \times \cfrac cd)+b(y_0 \times \cfrac cd)=c\)

故而一个特解为:\(x^{\prime}=x_0 \times \cfrac cd, \ y^{\prime}=y_0 \times \cfrac cd\)

我们知道:非齐次方程的通解 = 非齐次方程的一个特解 + 齐次方程的通解

所以下一步求齐次方程:\(ax+by=0\) 的通解

\[ax+by=0\\ ax=-by\\ x=-\frac{b}{a}y\\ 设d=\gcd(a,b)\\ \because a=a_1\times d\ ,b=b_1\times d\\ \therefore \gcd(a_1,b_1)=1\\ x=-\frac{b_1\times d}{a_1\times d}y\\ x=-\frac{b_1}{a_1}y\\ \because a_1,b_1互质,则x有整数解\\ a_1 \mid y\to y=k \times a_1 \to y=k\times \frac{a}{d}(k\in z)\\ \therefore 带入y得x=-k\frac{b}{d}\\ 同理y=x\times -\frac{a}{b}=k\frac{a}{d} \]

所以非齐次方程的通解为:

\[x=x^{\prime}-k\frac{b}{d},y=y^{\prime}+k\frac{a}{d},k\in z\\ \]

当然 \(k\cfrac{b}{d}\) 前面的符号只需要保证在 \(x\) 和 \(y\) 的表达式中是相反的就可以

若令 \(t=\cfrac bd\) ,则对于 \(x\) 的最小非负整数解为 \((x^{\prime}\%t+t)\%t\)

3. 求解一次同余方程 \(ax\equiv b(\text{mod}\ m)\)

等价于求:

\[ax=m\times (-y)+b\\ ax+my=b \]

有解条件为:\(\gcd(a,m) \mid b\) ,然后用扩展欧几里得求解即可

特别的 当 \(b=1\) 且 \(a\) 与 \(m\) 互质时,所求的 \(x\) 即为 \(a\) 的逆元

int exgcd(int a, int b, int &x, int &y) {
    if (!b) {
        x = 1, y = 0;
        return a;
    }
    int g = exgcd(b, a % b, y, x);
    y -= a / b * x;
    retrun g;
}

3、逆元

乘法逆元的定义:若整数 \(b,m\) 互质, 并且对于任意整数 \(a\) ,如果满足 \(b \mid a\) ,则存在一个 \(x\) ,使得 \(a \times b^{-1} \equiv a\times x(\text{mod}\ m)\) ,则称 \(x\) 为 \(b\) 的模 \(m\) 的乘法逆元,记为 \(b^{-1}(\text{mod}\ m)\)。

1. 快速幂求逆元(m为质数)

推公式:

\[a\times b^{-1} \equiv a\times x(\text{mod} \ m)\\ 两边同时乘b得: a \equiv a \times b \times x(\text{mod} \ m)\\ 即 1\equiv b \times x(\text{mod} \ m)\\ 同 b \times x \equiv 1(\text{mod} \ m)\\ 由费马小定理可知,当m为质数时:\\ b^{m-1}\equiv 1(\text{mod} \ m)\\ 拆一个b出来\\ b\times b^{m -2}\equiv 1(\text{mod} \ m)\\ 对比上式得到 x=b^{m-2} \]

所以当 \(m\) 为质数时,\(b\) 的乘法逆元 \(x=b^{m-2}(\text{mod} \ m)\) ,直接使用快速幂 qmi(b, m - 2, m)

2. 扩展欧几里得算法求逆元

前提:\(a\) 有逆元的充要条件是 \(a\) 与 \(m\) 互质,所以有 \(\gcd(a,m)=1\)

假设 \(a\) 的逆元为 \(x\) ,那么有 \(a\times x \equiv 1(\text{mod}\ m)\)

等价:\(ax+my=1\) 直接使用扩展欧几里得算法 exgcd(a, m, x, y)

如何保证求得的 \(x\) 为正数? cout<<(x + m) % m

3. 欧拉定理求逆元

欧拉定理:设 \(m,a\in N^+\) ,且 \(\gcd(a,m)=1\) ,则我们有 \(a^{\varphi(m)}\equiv1(\text{mod}\ m)\) ,\(\varphi(m)\) 为 \(m\) 的欧拉函数

对上式定理进行变形得: \(a \times a^{\varphi(m)-1}\equiv1(\text{mod}\ m)\)

所以令 \(a\) 的逆元是 \(a^{-1}\) 即 \(a^{-1}= a^{\varphi(m)-1}(\text{mod}\ m)\)

4. 线性求逆元

有时候我们不一定是只求单个的逆元,需要求很多数的逆元,如果每次都用1、2、3方法复杂度就非常大了。

在线性时间复杂度求出 \([1,n]\) 在模 \(p\) 意义下的逆元( \(p\) 必须是质数)

首先从 \(p\) 入手, \(p \div i=q\cdots r\) (其中 \(q\) 是商, \(r\) 是余数),移项得: \(p=q\times i+r\)

模上 \(p\) 得:\(0=q\times i+r(\text{mod}\ p)\)

左右两边同时乘上 \(i^{-1}\times r^{-1}\) 得: \(0=q\times r^{-1} + i^{-1}(\text{mod}\ p)\)

移项得:\(i^{-1}=-q\times r^{-1}(\text{mod}\ p)\)

又因为 \(q=\lfloor \frac{p}{i} \rfloor\) ,\(r=p\ \text{mod}\ i\) 带入上式得

\[i^{-1}=-\lfloor \frac{p}{i} \rfloor \times (p\ \text{mod}\ i)^{-1}(\text{mod}\ p)\\ i^{-1}=(-\lfloor \frac{p}{i} \rfloor \times (p\ \text{mod}\ i)^{-1}+p\times (p\ \text{mod}\ i)^{-1})(\text{mod}\ p)\\ 为什么可以加p\times (p\ \text{mod}\ i)^{-1}\\ 因为在模p的意义下p\times (p\ \text{mod}\ i)^{-1}为0\\ \therefore i^{-1}=(p-\lfloor \frac{p}{i} \rfloor) \times (p\ \text{mod}\ i)^{-1}(\text{mod}\ p) \]

用代码写成递推表达式:inv[i] = (p - p / i) * inv[p % i] % p; 初始值:inv[0] = inv[1] = 1;

LL inv[N];

void mod_inverse(LL n, LL p)
{
    inv[0] = inv[1] = 1;
    for (int i = 2; i <= n; i++)
        inv[i] = (p - p / i) * inv[p % i] % p;
}

4、中国剩余定理

可求解如下形式的一元线性同余方程组(其中 \(c_1,c_2,...,c_k\) 两两互质)

\[\begin{cases} x \equiv r_1(\text{mod}\ c_1) \\ x \equiv r_2(\text{mod}\ c_2) \\ \ \ \ \ \vdots\quad \\ x \equiv r_k(\text{mod}\ c_k) \end{cases} \]

过程:

  1. 计算所有模数的积 \(n\)。

  2. 对于第 \(i\) 个方程:

    a. 计算 \(m_i = \frac{n}{c_i}\);

    b. 计算 \(m_i\) 在模 \(c_i\) 意义下的逆元 \(m_i^{-1}\);

    c. 计算 \(t_i=m_im_i^{-1}\)(不对 \(n_i\) 取模)

  3. 方程组在模 \(n\) 意义下的唯一解为:\(x=\sum\limits^k_{i=1}a_it_i(\text{mod}\ n)\)

i64 CRT(int k, std::vector<i64>&r, std::vector<i64>&c) {
    i64 n = 1, ans = 0;
    for (int i = 1; i <= k; i++) n = n * c[i];
    for (int i = 1; i <= k; i++) {
        i64 m = n / c[i], b, y;
        exgcd(m, c[i], b, y); // m * b = 1(mod c[i]);  => m*b + c[i]*y = 1
        ans = (ans + r[i] * m * b % n) % n;
    }
    return (ans % n + n) % n;
}

5、扩展中国剩余定理

可求解如下形式的一元线性同余方程组(其中 \(n_1,n_2,...,n_k\) 两两不一定互质)

\[\begin{cases} x \equiv r_1(\text{mod}\ c_1) \\ x \equiv r_2(\text{mod}\ c_2) \\ \ \ \ \ \vdots\quad \\ x \equiv r_k(\text{mod}\ c_k) \end{cases} \]

前两个方程:\(x\equiv r_1(\text{mod} \ c_1),x\equiv r_2(\text{mod} \ c_2)\)。

转化为不定方程:\(x=c_1p+r_1,x=c_2q+r_2\)。

则 \(c_1p-c_2q=r_2-r_1\)

由裴蜀定理:

当 \(\gcd(c_1,c_2) \nmid(r_2-r_1)\) 时,无解

当 \(\gcd(c_1,c_2)\mid(r_2-r_1)\) 时,有解

由 \(\text{exgcd}\) 算法:

特解为 \(p=p\times\cfrac{r_2-r_1}{\gcd},q=q\times\cfrac{r_2-r_1}{\gcd}\)

通解为 \(P=p+\cfrac{c_2}{\gcd}k,Q=q-\cfrac{c_1}{\gcd}k\)

所以 \(x=c_1P+r_1=\cfrac{c_1c_2}{\gcd}k+c_1p+r_1\)

前两个方程等价合并为一个方程 \(x\equiv r(\text{mod} \ c)\)

其中 \(r=c_1p+r_1,c=\text{lcm}(c_1,c_2)\)

所以合并 \(n-1\) 次同余方程就可以求解了。

i64 EXCRT(int k, std::vector<i64>&r, std::vector<i64>&c) {
    i64 c1, c2, r1, r2, p, q;
    c1 = c[1], r1 = r[1];
    for (int i = 2; i <= k; i++) {
        c2 = c[i], r2 = r[i];
        i64 d = exgcd(c1, c2, p, q);
        if ((r2 -r1) % d) {
            return -1;
        }
        p = p * (r2 - r1) / d;
        p = (p % (c2 / d) + (c2 / d)) % (c2 / d);
        r1 = c1 * p + r1;
        c1 = c1 * c2 / d;
    }
    return (r1 * c1 + c1) % c1;
}

6、BSGS算法

给定整数 \(a,b,p\),\(a,p\) 互质。

求满足 \(a^x \equiv b(\text{mod}\ p)\) 的最小非负整数 \(x\)。

时间复杂度 \(O(\sqrt p)\)

由扩展欧拉定理 \(a^x \equiv a^{x\ \text{mod} \ \varphi(p)}(\text{mod} \ p)\)

可知 \(a^x\) 模 \(p\) 意义下的最小循环节为 \(\varphi(p)\)

因为 \(\varphi(p) \lt p\),所以我们考虑 \(x\in [0,p]\),这样就必然能找到最小满足条件的整数 \(x\)

令 \(x=im-j\),其中 \(m=\lceil \sqrt p \rceil,i \in [1,m],j\in [0,m-1]\)

则 \(a^{im-j} \equiv b(\text{mod}\ p)\)

即 \((a^m)^i\equiv ba^j(\text{mod}\ p)\)

  1. 先枚举 \(j\),把 \((ba^j,j)\) 丢进哈希表,如果 \(key\) 重复,就用更大的 \(j\) 替换旧的
  2. 再枚举 \(i\),计算 \((a^m)^i\),到哈希表中查找是否有相等的 \(key\),找到第一即结束。则最小的 \(x=im-j\)
i64 bsgs(i64 a, i64 b, i64 p) {
    a %= p, b %= p;
    if (b == 1) return 0;
    i64 m = std::ceil(std::sqrt(p));
    i64 t = b;
    std::unordered_map<i64, i64> mp;
    mp[b] = 0;
    for (int j = 1; j < m; j++) {
        t = t * a % p;
        mp[t] = j;
    }
    i64 mi = 1;
    for (int i = 1; i <= m; i++) {
        mi = mi * a % p;
    }
    t = 1;
    for (int i = 1; i <= m; i++) {
        t = t * mi % p;
        if (mp.count(t)) {
            return i * m - mp[t];
        }
    }
    return -1;
}

7、扩展BSGS算法

给定整数 \(a,b,p\)。

求满足 \(a^x \equiv b(\text{mod}\ p)\) 的最小非负整数 \(x\)。

  • 当 \(a,p\) 互质,直接使用 BSGS 算法
  • 当 \(a,p\) 不互质,我们要想办法让他们变得互质

原方程可以等价为 \(aa^{x-1}+py=b\)

设 \(d_1=\gcd(a,p)\)。如果 \(d_1\nmid b\),则原方程无解。(裴蜀定理)

否则方程两边同时除以 \(d_1\),得到 \(\cfrac{a}{d_1}a^{x-1}\equiv \cfrac{b}{d_1}\Big(\text{mod}\ \cfrac{p}{d_1}\Big)\)

如果 \(a\) 和 \(\cfrac{p}{d_1}\) 仍不互质就再除。

设 \(d_2=\gcd(a,\cfrac{p}{d_1})\)。如果 \(d_2 \nmid \cfrac{b}{d_1}\),则原方程无解。(裴蜀定理)

否则方程两边同时除以 \(d_2\),得到 \(\cfrac{a^2}{d_1d_2}a^{x-2}\equiv \cfrac{b}{d_1d_2}\Big(\text{mod}\ \cfrac{p}{d_1d_2}\Big)\)

不停的判断下去直到 \(a\perp \cfrac{p}{d_1 \cdots d_k}\),记 \(D=\prod\limits_{i=1}^kd_i\)

原方程变为 \(\cfrac{a^k}{D}a^{x-k}\equiv \cfrac{b}{D}\left(\text{mod}\ \cfrac{p}{D}\right)\)

因为 \(a\perp \cfrac{p}{D}\),则 \(\cfrac{a^k}{D}\perp\cfrac{p}{D}\),则 \(\cfrac{a^k}{D}\) 就有逆元了,把它丢到方程右边,这就是一个 BSGS问题了,求解 \(x-k\) 后再加上 \(k\) 就是答案了。

即求解 \(Aa^{im-j}\equiv b^{\prime}(\text{mod}\ p^{\prime})\),其中 \(A=\cfrac{a^k}{D},b^{\prime}=\cfrac{b}{D},p^{\prime}=\cfrac{p}{D}\)

i64 exbsgs(i64 a, i64 b, i64 p) {
    a %= p, b %= p;
    if (b == 1 || p == 1) return 0;
    i64 d, k = 0, A = 1;
    while (true) {
        d = std::gcd(a, p);
        if (d == 1) break;
        if (b % d) {
            return -1;
        }
        k++;
        b /= d;
        p /= d;
        A = A * (a / d) % p;
        if (A == b) {
            return k;
        }
    }
    i64 m = std::ceil(std::sqrt(p));
    i64 t = b;
    std::unordered_map<i64, i64> mp;
    mp[b] = 0;
    for (int j = 1; j < m; j++) {
        t = t * a % p;
        mp[t] = j;
    }
    i64 mi = 1;
    for (int i = 1; i <= m; i++) {
        mi = mi * a % p;
    }
    t = A;
    for (int i = 1; i <= m; i++) {
        t = t * mi % p;
        if (mp.count(t)) {
            return i * m - mp[t] + k;
        }
    }
    return -1;
}

三、数论函数

1、莫比乌斯反演

莫比乌斯函数:\(\mu(x)\)

定义:\(\mu(x)=\begin{cases} 1 & x\ 含有平方因子 \\ (-1)^k &k 为\ x\ 的本质不同质因子个数 \end{cases}\)

\(n\) 的所有约数的莫比乌斯函数的和:\(S(n)=\sum\limits_{d|n}\mu(d)\)

性质:\(S(n)=[n=1]\) 即:\(\sum\limits_{d|n}\mu(d)=[n=1]\)

应用:\(\sum\limits_{d\mid \gcd(i,j)}\mu(d)=[\gcd(i,j)=1]\)

证明:

根据整数的唯一分解定理:\(n=p_1^{\alpha_1}p_2^{\alpha_2}...p_k^{\alpha_k}\),因为 \(n\) 不等于 \(1\),所以 \(k\ge1\)

\(n\) 的每一个约数设为 \(d\),分解 \(d\) 可以得到 \(d=p_1^{\beta_1}p_2^{\beta_2}...p_k^{\beta_k},0\le \beta_i \le \alpha_i\)。

我们只需要求证 \(\sum \mu(d)=0\) 就是了。

由于莫比乌斯函数的性质:\(d\) 若含有平方的因子,直接是零,不用加。我们就考虑另一种情况。

\(\beta_i\) 取 \(0\) 还是 \(1\) ,我们就想到了组合数。

我们可以在 \(k\) 个里取 \(0\) 个 \(1\) :\(C_k^0(-1)^0\)

我们可以在 \(k\) 个里取 \(1\) 个 \(1\) :\(C_k^1(-1)^1\)

我们可以在 \(k\) 个里取 \(2\) 个 \(1\) :\(C_k^2(-1)^2\)

一直到我们在 \(k\) 个里取 \(k\) 个 \(1\):\(C_k^k(-1)^k\)

这样我们加起来就是:\(\sum\limits^k_{i=0}C_k^i(-1)^i\),由二项式定理:\(0=(1-1)^k=\sum\limits^k_{i=0}C_k^i(1)^0(-1)^i=\sum\limits^k_{i=0}C_k^i(-1)^i\)

证毕。

莫比乌斯函数和欧拉函数的关系

欧拉函数:对于正整数 \(n\) ,欧拉函数是小于等于 \(n\) 的正整数中与 \(n\) 互质的数的数目,记作 \(\varphi(n)\) 。特别的 \(\varphi(1)=1\)

即:\(\varphi(n)=\sum\limits^n_{i=1}[\gcd(i,n)=1]\)

关系:\(\sum\limits_{d|n}\mu(d)\cfrac nd=\varphi(n)\)

证明:

当 \(n=1\) 时,\(d=1\),\(\varphi(n)=\mu(n)=1\)

当 \(n\gt 1\) 时,\(n=p_1^{\alpha_1}p_2^{\alpha_2}...p_k^{\alpha_k}\),我们只考虑 \(\alpha_i\le1\) 的情况,即 \(n'=p_1p_2...p_k\)

\(\sum\limits_{d|n}\mu(d)\cfrac nd=n\sum\limits_{d|n'}\cfrac {\mu(d)}{d}\)

知道的,约数是由质因子或乘积构成的,由容斥原理

\(n\sum\limits_{d|n'}\cfrac {\mu(d)}{d}=n\left(1-\left(\cfrac 1{p_1}+...+\cfrac 1{p_k}\right)+\left(\cfrac 1{p_1p_2}+...+\cfrac 1{p_{k-1}p_k}\right)-...\right)=n\left(1-\cfrac{1}{p_1}\right)\left(1-\cfrac{1}{p_2}\right)...\left(1-\cfrac{1}{p_k}\right)=\varphi(n)\)

证毕。

莫比乌斯反演

前置知识:迪利克雷卷积 *

定义:\(f(n),g(n)\) 是两个积性函数,\((f*g)(n)=\sum\limits_{d|n}f(d)g\left(\cfrac nd\right)=\sum\limits_{d|n}f\left(\cfrac nd\right)g(d)\)

规律:

1、交换律:\(f*g=g*f\)

2、结合律:\((f*g)*h=f*(g*h)\)

3、分配律:\((f+g)*h=f*h+g*h\)

三个常用函数:

1、元函数 \(\varepsilon(n)=[n=1]\)

2、常数函数 \(1(n)=1\)

3、恒等函数 \(id(n)=n\)

常用卷积关系

1、\(\sum\limits_{n|d}\mu(d)=[n=1]\Rightarrow\mu*1=\varepsilon\)

2、\(\sum\limits_{d|n}\mu(d)=n\Rightarrow\varphi*1=id\)

3、\(\sum\limits_{d|n}\mu(d)\cfrac nd=\varphi(n)\Rightarrow\mu*id=\varphi\)

4、\(f*\varepsilon=f\)

5、\(f*1\neq f\)

定义:若 \(f(n)=\sum\limits_{d|n}g(d)\) 则 \(g(n)=\sum\limits_{d|n}\mu(d)f(\cfrac n d)\)

\(f(n),g(n)\) 均为积性函数。

\(f(n)\) 称为 \(g(n)\) 的莫比乌斯变换

\(g(n)\) 称为 \(f(n)\) 的莫比乌斯逆变换

证明

\[\begin{split} \sum_{d|n}\mu(d)f(\cfrac nd)&=\sum_{n|d}\mu(d)\sum_{k\mid\tfrac nd}g(k) \\ &=\sum_{d|n}\sum_{k|\tfrac nd}\mu(d)g(k)=\sum_{k|n}\sum_{d|\tfrac nk}\mu(d)g(k) \\ &=\sum_{k|n}g(k)\sum_{d|\tfrac nk}\mu(d)\\ &=g(n) \end{split} \]

可以写成另一种形式:若 \(f(n)=\sum\limits_{n|d}g(d)\) 则 \(g(n)=\sum\limits_{n|d}\mu(\cfrac dn)f(d)\)

常见题型

P3455 ZAP-Queries:\(\sum\limits_{i=1}^n\sum\limits_{j=1}^m[\gcd(i,j)=k]\)

\[\begin{split} &\sum\limits_{i=1}^n\sum\limits_{j=1}^m[\gcd(i,j)=k] \\ =&\sum\limits_{i=1}^{\lfloor \tfrac n k\rfloor}\sum\limits_{j=1}^{\lfloor \tfrac m k\rfloor}[\gcd(i,j)=1] \end{split} \]

根据 \(\sum\limits_{d\mid \gcd(i,j)}\mu(d)=[\gcd(i,j)=1]\) 可以得到

\[\begin{split} &=\sum\limits_{i=1}^{\lfloor \tfrac n k\rfloor}\sum\limits_{j=1}^{\lfloor \tfrac m k\rfloor}\sum\limits_{d\mid \gcd(i,j)}\mu(d) \\ &=\sum\limits_{i=1}^{\lfloor \tfrac n k\rfloor}\sum\limits_{j=1}^{\lfloor \tfrac m k\rfloor}\sum\limits_{d=1}^{\min(\lfloor \tfrac n k\rfloor,\lfloor \tfrac m k\rfloor)}[d|i][d|j]\mu(d) \end{split} \]

交换求和次序,先枚举 \(d\) 可得

\[\begin{split} &=\sum\limits_{d=1}^{\min(\lfloor \tfrac n k\rfloor,\lfloor \tfrac m k\rfloor)}\mu(d)\sum\limits_{i=1}^{\lfloor \tfrac n k\rfloor}[d\ |\ i]\sum\limits_{j=1}^{\lfloor \tfrac m k\rfloor}[d\ |\ j]\\ &=\sum\limits_{d=1}^{\min(\lfloor \tfrac n k\rfloor,\lfloor \tfrac m k\rfloor)}\mu(d)\left\lfloor \cfrac n {kd}\right\rfloor\left\lfloor \cfrac m {kd}\right\rfloor \end{split} \]

显然可以使用数论分块解决这个问题。

数论分块(整数分块):形如 \(\sum\limits_{i=1}^nf(i)\left\lfloor\cfrac ni\right\rfloor\) 就能使用数论分块解决。

P2522 Problem b:\(\sum\limits_{i=x}^n\sum\limits_{j=y}^m[\gcd(i,j)=k]\)

分析可以知道,通过差分的性质,我们可以求这四个出来进行加减操作可以得到原式:

\[\sum_{i=1}^n\sum_{j=1}^m[\gcd(i,j)=k] \tag{1} \]

\[\sum_{i=1}^{x-1}\sum_{j=1}^m[\gcd(i,j)=k] \tag{2} \]

\[\sum_{i=1}^n\sum_{j=1}^{y-1}[\gcd(i,j)=k] \tag{3} \]

\[\sum_{i=1}^{x-1}\sum_{j=1}^{y-1}[\gcd(i,j)=k] \tag{4} \]

所以我们的答案就是 \((1)-(2)-(3)+(4)\)

这 \(4\) 个式子的推导和上面的类似。

#2185 约数个数和:\(\sum\limits_{i=1}^n\sum\limits_{j=1}^md(ij)\) (\(d(x)\) 为 \(x\) 的约数个数)

前置知识:\(d(ij)=\sum\limits_{x|i}\sum\limits_{y|j}[\gcd(x,y)=1]\)

将这个式子化简:

\[\begin{split} d(ij) &= \sum_{x|i}\sum_{y|j}[\gcd(x,y)=1] \\ &= \sum_{x|i}\sum_{y|j}\sum_{k|\gcd(x,y)}\mu(k) \\ &= \sum_{k=1}^{\min(i,j)}\sum_{x|i}\sum_{y|j}[k|\gcd(x,y)]\mu(k) \\ &= \sum_{k=1}^{\min(i,j)}\mu(k)\sum_{x|i}\sum_{y|j}[k|\gcd(x,y)] \\ &= \sum_{k=1}^{\min(i,j)}\mu(k)\sum_{kx|i}\sum_{ky|j}[k|\gcd(kx,ky)] \\ &= \sum_{k=1}^{\min(i,j)}\mu(k)\sum_{x|\tfrac ik}\sum_{y|\tfrac jk}1 \\ &= \sum_{k=1}^{\min(i,j)}\mu(k)d\left(\frac ik\right)d\left(\frac jk\right) \end{split} \]

带入原式:

\[\begin{split} \sum_{i=1}^n\sum_{j=1}^md(ij)&=\sum_{i=1}^n\sum\limits_{j=1}^m\sum_{k=1}^{\min(i,j)}\mu(k)d\left(\frac ik\right)d\left(\frac jk\right) \\ &=\sum_{k=1}^{\min(n,m)}\sum_{i=1}^n\sum\limits_{j=1}^m[k|i][k|j]\mu(k)d\left(\frac ik\right)d\left(\frac jk\right) \\ &=\sum_{k=1}^{\min(n,m)}\sum_{i=1}^{\left\lfloor \tfrac nk \right\rfloor}\sum\limits_{j=1}^{\left\lfloor \tfrac mk \right\rfloor}\mu(k)d\left(i\right)d\left(j\right) \\ &=\sum_{k=1}^{\min(n,m)}\mu(k)\sum_{i=1}^{\left\lfloor \tfrac nk \right\rfloor}d\left(i\right)\sum\limits_{j=1}^{\left\lfloor \tfrac mk \right\rfloor}d\left(j\right) \\ \end{split} \]

我们记 \(\sum\limits_{i=1}^{p}d\left(i\right)=S(p)\) 就是 \(d\) 的前缀和,那么原式可以写成:

\[\sum_{i=1}^n\sum_{j=1}^md(ij)=\sum_{k=1}^{\min(n,m)}\mu(k)S\left({\left\lfloor \frac nk \right\rfloor}\right)S\left({\left\lfloor \frac mk \right\rfloor}\right) \\ \]

所以我们只需要预处理 \(\mu,d\) 的前缀和,再处理分块就行了。

标签:专题,limits,text,sum,cfrac,ACM,times,算法,mod
From: https://www.cnblogs.com/yhgm/p/18367063

相关文章

  • 经典分治算法
    RT,主要介绍一些经典的分治算法CDQ分治经典人类智慧算法。三维偏序问题三维偏序是CDQ分治的一个经典应用,搭配树状数组可以在\(O(n\log^2n)\)的时间复杂度内解决问题。如果我们枚举每一个元素,然后枚举其他的元素的话,可以在\(O(n^2)\)的时间复杂度解决这个问题,但显然无法......
  • 粒子群算法和引力搜索算法的混合算法(PSOGSA)优化BP神经网络原理及matlab代码
    目录0引言1数学模型2模型对比3matlab代码3.1伪代码示意图3.2PSOGSA-BP4视频讲解0引言基于已发表智能算法文献研究,SeyedaliMirjalili等人在发现PSO的开发能力与GSA的探索能力有者较好结合性能,因此基于二者算法优势点提出混合算法PSOGSA。该算法主要利用PSO鸟......
  • 粒子群算法和引力搜索算法的混合算法(PSOGSA)优化长短期记忆神经网络原理及matlab代码
    目录0引言1数学模型2模型对比3matlab代码3.1伪代码示意图3.2PSOGSA-LSTM4视频讲解0引言基于已发表智能算法文献研究,SeyedaliMirjalili等人在发现PSO的开发能力与GSA的探索能力有者较好结合性能,因此基于二者算法优势点提出混合算法PSOGSA。该算法主要利用PSO......
  • 粒子群算法和引力搜索算法的混合算法(PSOGSA)优化支持向量机原理及matlab代码
    目录0引言1数学模型2模型对比3matlab代码3.1伪代码示意图3.2PSOGSA-SVM4视频讲解0引言基于已发表智能算法文献研究,SeyedaliMirjalili等人在发现PSO的开发能力与GSA的探索能力有者较好结合性能,因此基于二者算法优势点提出混合算法PSOGSA。该算法主要利用PSO......
  • 莫队算法
    莫队是一种优美的暴力,分为普通莫队、树上莫队、带修莫队、回滚莫队等,但是这个人太菜了导致只会普通莫队。首先,%%%莫涛大神。传奇人物就直接放图吧:stostostostostostostostostostostostostostostoMoTaoorzorzorzorzorzorzorzorzorzorzorzorzorzo......
  • 合成数的高效算法
    数的合成指将多个数字合成一个整数,比如将9、5、2、7合成9527。本文主要讨论的是整数的合成,附带提一下字符型数的合成。一、整数的合成整数合成指的是输入的数字和输出的整数都是以数的形式(即数据类型全部为int型)存储,而不用字符串。有两种算法:1.位值法(看似简单实则复杂低......
  • 叠Buff!经典麻雀优化算法+多重双向深度学习!SSA-BiTCN-BiGRU-Attention多输入单输出回
    叠Buff!经典麻雀优化算法+多重双向深度学习!SSA-BiTCN-BiGRU-Attention多输入单输出回归预测目录叠Buff!经典麻雀优化算法+多重双向深度学习!SSA-BiTCN-BiGRU-Attention多输入单输出回归预测效果一览基本介绍程序设计参考资料效果一览基本介绍1.Matlab实现SS......
  • 【智能算法】回溯算法
    目录一、回溯算法概述二、回溯算法分类2.1组合问题2.2排列问题2.3切割问题2.4子集和问题2.5图论问题2.6其他问题三、回溯算法C语言实现3.1组合问题3.2排列问题3.3切割问题3.4子集和问题3.5图论问题四、回溯算法应用一、回溯算法概述      ......
  • 机器学习:线性回归算法(一元和多元回归代码)
    1、线性回归         1、数据准备:描述如何获取和准备数据。    2、图像预处理:包括图像读取。    3、将数据划分为训练集和测试集。    4、计算数据的相关系数矩阵。    5、模型训练:详细说明如何使用线性回归算法训练模型,包括......
  • 代码随想录算法训练营第11天|二叉树part01
    理论基础需要了解二叉树的种类,存储方式,遍历方式以及二叉树的定义二叉树纯理论方面还是比较简单,以前都学过,没什么可讲的。满二叉树就是满了,完全二叉树就是层满了(而且是左边)。平衡二叉搜索树就是左右深度绝对值差1。一般采用链式存储方式,顺序存储结构如果父节点的数组......